Dywany sprzed tysiącleci – niezwykłe znaleziska z całego świata

Dywany od wieków zachwycają swoim pięknem, wzorami i kunsztem tkania. Choć dziś kojarzymy je głównie z ozdobą wnętrz, historia dywanów sięga tysiące lat wstecz, a każde znalezisko to nie tylko przedmiot, lecz także świadectwo dawnych kultur.

Dywan z Pazyryk – Syberia, Turcja, 2400 lat

Najstarszy znany dywan pochodzi z Turcji, a został odkryty w 1949 roku w syberyjskim lodzie. To tzw. dywan z Pazyryk, który zachwyca detalem i trwałością.

• Materiał: wełna owcza, barwiona naturalnymi barwnikami pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.
• Technika tkania: węzeł turecki (symetryczny), co umożliwiało precyzyjne odwzorowanie skomplikowanych wzorów.
• Wzory: geometryczne motywy połączone z motywami roślinnymi i zwierzęcymi, np. stylizowane jelenie i kwiaty.
• Stan zachowania: niesamowicie dobry dzięki wiecznemu zmarznięciu – kolory i struktura włókien są niemal nienaruszone.

Dywan z Pazyryk nie służył wyłącznie jako dekoracja. Prawdopodobnie był symbolem statusu społecznego właściciela oraz elementem rytuałów i uroczystości.

Fragment dywanu z Chin – ok. 4000 lat p.n.e.

Jeszcze starsze tkaniny odkryto w Chinach. Choć zachował się tylko fragment, pozwala on wnioskować o niezwykłym kunszcie tkania w epoce neolitu.

• Materiał: wełna i wstęgi roślinne.
• Technika: wczesne formy tkactwa, prawdopodobnie węzły prostsze niż w Pazyryk, ale pozwalające tworzyć wyraźne wzory geometryczne.
• Funkcja: chroniły przed zimnem i stanowiły dekorację, świadcząc o estetyce ówczesnych społeczności.

Dywany z Wolina – Polska, X wiek

W Polsce najstarsze znaleziska dywanów pochodzą z X wieku, odkryto je na wyspie Wolin, w dawnych osadach handlowych.

• Materiał: głównie wełna, czasem mieszana z lnem.
• Wzory: proste geometryczne pasy i linie, w odcieniach naturalnej barwy włókien lub barwione naturalnie.
• Funkcja: nie tylko dekoracyjna, ale też praktyczna – chroniły przed zimnem i tłumiły hałas w domach.

Dywan jako nośnik historii

Te starożytne tkaniny pokazują, że dywany to nie tylko przedmioty użytkowe. Są miniaturą kultury i historii – każdy motyw, kolor i technika tkania opowiadają o ówczesnych zwyczajach, dostępnych materiałach i poziomie rzemiosła.

Dziś dywany nadal zdobią nasze wnętrza, a fascynacja nimi trwa od tysiącleci. Dzięki nim możemy wędrować w czasie i odkrywać świat ludzi sprzed tysięcy lat – w ich barwach, kształtach i wzorach.