Poznaj swój dywan: Trochę historii

Dywany to nie tylko ozdoba podłogi – to element wnętrza, który łączy funkcjonalność z estetyką. Poznaj wszystko, co warto wiedzieć o tych fascynujących tekstyliach.

Funkcje dywanu

Dywany i dywaniki to jedne z najczęściej spotykanych elementów wyposażenia domów i mieszkań, a także popularne przedmioty oddawane do profesjonalnego czyszczenia. Cieszą się uznaniem z wielu powodów: dodają ciepła i koloru każdej podłodze – zarówno drewnianej, jak i z tworzywa sztucznego – mogą ukrywać starą wykładzinę, a przy tym zachwycają wzorami i barwami. Dobrze dobrany dywan potrafi „sprzedać się sam”, a producenci i dystrybutorzy podkreślają, że odpowiednia ekspozycja przyciąga uwagę niemal bez wysiłku.

Materiał

Dywany powstają z najróżniejszych materiałów: wełny, jedwabiu, włókien roślinnych i syntetycznych, farbowanych owczych skór, a także z wplecionymi elementami dekoracyjnymi – kamykami, kryształkami, drewnem czy wikliną. Produkowane są ręcznie lub maszynowo, tkane, tuftowane, igłowane.

Rozmiary

Rozmiary dywanów są niezwykle zróżnicowane – od mini-dywaników dla dzieci i domków dla lalek (poniżej 1 m²) po ogromne powierzchnie sięgające kilkuset metrów kwadratowych. Najpopularniejsze w Polsce rozmiary to:

• 150 × 90 cm
• 180 × 120 cm
• 240 × 150 cm
• 270 × 180 cm
• 360 × 270 cm

Kolory i wzory zmieniają się wraz z trendami wnętrzarskimi – można dziś wykonać niemal każdy dywan, z wyjątkiem może… latającego.

Pochodzenie i producenci dywanów w Polsce

Na polskim rynku działa kilku znaczących producentów dywanów, których produkty często goszczą w naszych domach. Należą do nich: Dywilan, Agnella (część grupy Brintons Carpets), Osta Carpets oraz Obsession. Choć wiele dywanów nadal jest importowanych z krajów Bliskiego i Dalekiego Wschodu, te firmy oferują szeroki wybór produktów wysokiej jakości – od klasycznych dywanów wełnianych po nowoczesne modele syntetyczne.

Rodzaje

Dywany można podzielić na trzy główne typy: tkane, tuftowane i igłowane. Niezależnie od rodzaju, mogą być wykonane z włókien naturalnych (wełna, bawełna, jedwab) lub syntetycznych (wiskoza, poliamid, polipropylen), często z dodatkami antyelektrostatycznymi, zapobiegającymi zabrudzeniom lub zwiększającymi trudnopalność.

Dywany orientalne

Ręcznie tkane dywany orientalne zdobywają coraz większą popularność w Polsce. Posiadanie dywanu wykonanego miesiącami przez rzemieślnika z odległego kraju bywa postrzegane jako prestiżowe. Pierwsze orientalne dywany przybyły do Polski jako łupy wojenne w walkach z Turkami i przez wieki były symbolem luksusu. W latach 80. XX wieku w Europie pojawiła się fala tanich chińskich podróbek, co wpłynęło na obniżenie ceny, ale też jakości. Dziś można kupić dobrej jakości dywany z Turcji, Egiptu, Armenii, Dagestanu, Iranu, Afganistanu, Pakistanu, Indii, Nepalu, Tybetu czy Chin.

Typy ręcznie tkanych dywanów

• Tkane płasko – np. kilimy z Afganistanu, Chin, Iranu i Turcji. Kolorowy wątek jest przeplatany w osnowie.
• Soumak – nić wątku owinięta wokół osnowy, najczęściej kolorowa.
• Ręcznie tuftowane – powstają w Indiach i Chinach; przędza jest „wstrzeliwana” w płótno za pomocą ręcznych pistoletów, pętelki są rozcinane i przycinane dla uwypuklenia wzoru. Średnio metr kwadratowy zawiera ok. 200–250 tuftów.

Krosna

Ręcznie tkane dywany powstają na drewnianych lub metalowych krosnach – pionowych (warsztaty tkackie) lub poziomych (plemiona koczownicze).

Barwniki

Oprócz barwników chemicznych stosuje się także naturalne – roślinne lub owadzie. Tradycyjne barwniki oferują mniejszą gamę kolorystyczną, a ich odcień może zmieniać się w czasie. W jednym dywanie można więc spotkać różne odcienie tego samego koloru.

Ciekawostka

Najstarszy znany dywan tkany pochodzi z Turcji i liczy sobie 2400 lat. Odkryto go w 1949 roku w syberyjskim lodzie. Jeszcze starszy fragment, datowany na ok. 4000 p.n.e., odnaleziono w Chinach. W Polsce najstarsze znaleziska dywanów pochodzą z X wieku i odkryto je na wyspie Wolin.

Słowniczek

• Axminster – krótkie kawałki przędzy przewlekane w kształcie litery U podczas tkania spodu dywanu.
• Brussels – runo w kształcie pętelki powstaje z ciągłej przędzy.
• Runo cięte/welwet (welur) – pętelki docinane po zakończeniu tkania, tworzą pęczki w kształcie litery U.
• Runo cięte-pętelkowe – połączenie rozciętych i całych pętelek, tworzy wzór o różnej wysokości runa.
• Runo pętelkowe – pętelki formowane za pomocą ciągłej przędzy podczas tkania.
• Tuftowanie – rzędy igieł wbijają przędzę w podłoże, haczyki wyłapują pętelki i wyciągają je na określoną wysokość.
• Wilton – spód tkany jednocześnie z wątkiem tworzącym pętelki na powierzchni.
• Wilton face to face – metoda tkania dwóch dywanów jednocześnie, przędza przechodzi z jednego na drugi, a po zakończeniu dywany się rozcina.

Podsumowanie

Dywan to nie tylko element dekoracyjny – to połączenie tradycji, rzemiosła i nowoczesnych technologii. Od najstarszych dywanów odkrywanych w Syberii i Chinach, przez orientalne rękodzieło, po nowoczesne dywany produkowane w Polsce. Każdy dywan ma swoją historię i charakter. Wybierając dywan, warto zwrócić uwagę na materiał, sposób wykonania i design, aby pasował zarówno do wnętrza, jak i stylu życia. Pamiętajmy też, że dywan to inwestycja – w ciepło, wygodę i estetykę naszego domu.